Geuren en kleuren hebben heel veel invloed op ons leven. Soms bewust, maar heel vaak onbewust. Geuren zijn superkleine deeltjes die met de lucht mee zweven. Je snuift ze met je neus op en die geeft seintjes door aan je hersenen.
Wit zonlicht bestaat uit verschillende kleuren: rood, oranje, geel, groen, blauw, indigo en violet. Wij zien kleuren, omdat de dingen om ons heen bepaalde kleuren (delen van het witte licht) weerkaatsen en andere kleuren absorberen (opslokken).
Een groen blad bijvoorbeeld weerkaatst het groene deel en absorbeert alle andere delen van het licht (vooral rood en blauw).
Geur is veel belangrijker dan we denken. Onze neus geeft belangrijke informatie. Hij helpt ons bij twee heel essentiële bezigheden: eten en ademen. Hij waarschuwt ons als er vieze geuren zijn: brandlucht = wegwezen, hondenpoep = trap er niet in, bedorven voedsel = niet eten!
Fijne geurtjes geven een andere reactie. We krijgen trek als de geur van versgebakken appeltaart of pizza in huis hangt. Heb jij een favoriete zeep- of shampoo geur? Gebruik je deodorant of parfum? Waarom doe je dat?
Dieren gebruiken geuren als lokstoffen, om soortgenoten te lokken. Zo zoeken man en vrouw elkaar op. Ze gebruiken geuren om elkaar te herkennen en om te ruiken hoe het met de ander gaat. Dat doen honden door aan elkaars achterwerk te ruiken. Hier is de geur van de ander namelijk heel duidelijk te ruiken (en het is ook interessant om te onderzoeken wat de andere hond allemaal eet).
Basset hond ©Cristian Bortes
Mensen kunnen wel 3000 verschillende geuren ruiken. Dieren kunnen beter ruiken, zegt men. Maar is dat ook zo? Wetenschappers in Amerika, die al jarenlang onderzoek doen aan het reukvermogen hebben ontdekt dat mensen net zo goed kunnen ruiken als speurhonden en knaagdieren.
Sommige dieren kunnen heel goed ruiken. Die super snuffelaars gebruiken hun neus om een maaltijd van ver te kunnen ruiken of om gevaar te bespeuren. Dit is de top 5 van dieren die het allerbeste kunnen ruiken:
Afrikaanse olifanten kunnen 5x beter ruiken dan mensen en 2x beter dan honden. De neusgaten van een olifant zitten op het puntje van de lange slurf. Ze kunnen water ruiken over een afstand van ruim tot 19 km.
(bron: top-10-dieren-die-het-beste-kunnen-ruiken)
Planten en dieren hebben elkaar nodig om te overleven. Ze geven elkaar boodschappen door middel van kleuren en geuren. Planten hebben hulp nodig bij bestuiving en zaadverspreiding. Dieren zoeken goed, veilig en smakelijk voedsel.
Bloemen lokken insecten, die vinden daar lekker eten en nemen stuifmeel mee naar andere bloemen. Insecten kunnen kleuren zien die wij niet zien. Op veel bloemblaadjes zitten figuren in een ultraviolette kleur.
Gekleurde bessen trekken vogels aan, die smullen daarvan en helpen mee met het verspreiden van zaden.
Dieren herkennen een soortgenoot vaak aan de kleur. In de paartijd krijgen ze vaak extra mooie kleuren om een partner te lokken.
Dat zijn zogenaamde signaal- of waarschuwingskleuren. Ze schrikken de vijand af. Een mooi voorbeeld hiervan zijn valse ogen op vlindervleugels. Felle rode kleuren betekenen meestal: “Pas op! Ik ben giftig of ik smaak vies”. Dit geldt o.a. voor vliegenzwam en lieveheersbeestje.
Schutkleuren of camouflagekleuren geven bescherming. Zo ontsnappen veel dieren aan hun vijand.
Nu het winter is zie je in de natuur minder verschillende kleuren. In het voorjaar komen er steeds meer kleuren (en geuren) bij, van verse bladeren, bloemen, vlinders, enz. Als het koud is ruik je minder dan wanneer het warm is. Als het regenwater na een flinke bui verdampt komen er ook opeens sterkere geuren vrij. Ga lekker naar buiten en ontdek wat de natuur jou wil vertellen met z’n geuren en kleuren.
Dit themaverhaal is gemaakt door een vrijwilliger van de Delftse Natuurwacht. Uiteraard doen wij altijd ons uiterste best om bij teksten of afbeeldingen de juiste bronvermelding te plaatsen. Wanneer u desondanks van mening bent dat ten onrechte een tekst of afbeelding is geplaatst, of de gewenste bronvermelding ontbreekt, neemt u dan alstublieft direct contact op met ons: vragen@natuurwacht.nl. We zullen dit dan zo snel mogelijk herstellen.